Kierownikiem Pracownia Kultury Muzycznej i Folklorystyki jest dr Barbara Mielcarek-Krzyżanowska
Pracownia Kultury Muzycznej i Folklorystyki (wcześniej Pracownia Kultury Muzycznej Pomorza i Kujaw i Folklorystyki) jest jednostką Katedry Teorii Muzyki i Kompozycji. Od 1991 roku prowadzi interdyscyplinarne badania naukowe, mające na celu kompleksowe opracowanie dziejów muzyki i kultury muzycznej na Pomorzu i Kujawach. Zadania te realizowane są w oparciu o indywidualne projekty badawcze pracowników naukowych Akademii Muzycznej oraz członków Zespołu Badawczego grupującego, teoretyków muzyki, muzyków, muzykologów i historyków, pracujących zarówno w Akademii Muzycznej, jak i współpracujących z Pracownią naukowców z innych uczelni w regionie oraz pasjonatów regionalnych badań muzyczno-historycznych.
Szczegółowy zakres zadań naukowych i badawczych Pracowni obejmuje:
Pracownię Kultury Muzycznej i Folklorystyki jest organizatorem corocznych, otwartych Sesji Naukowych odbywających się w Akademii Muzycznej. Uczestniczy w nich czynnie od 18 do 22 referentów, prezentujących efekty indywidualnych prac badawczych. Do tej pory podejmowano m.in. następujące zagadnienia: Tradycje muzyki instrumentalnej Pomorzu i Kujawach, Amatorski Ruch Chóralny, Działalność twórców i animatorów muzyki, Muzykę i media, Muzyczne wydarzenia na Pomorzu i Kujawach od wieku XVII po współczesność, Nauczanie i nauczyciele muzyki na Pomorzu i Kujawach, Muzyka w kościołach na Pomorzu i Kujawach, Muzyka i polityka, Materialne ślady kultury muzycznej na Pomorzu i Kujawach.
Pracownia, przy udziale Wydawnictwa Uczelnianego AMFN, Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego oraz dzięki wsparciu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Urzędu Miasta Bydgoszczy – wydaje drukiem materiały zawierające opracowania zrealizowanych projektów badawczych. Do tej pory opublikowano 12 prac zbiorowych i 4 monografie dotyczące dziejów regionalnej kultury muzycznej w szerokim kontekście badawczym.
Długoletnim projektem realizowanym przez Pracownię jest „Archiwum Muzyczne Pomorza i Kujaw”. Od 1996 w komputerowej bazie przygotowanej dla Akademii Muzycznej specjalnie na potrzeby badań regionalnych, opracowywano biogramy osób związanych z kulturą muzyczną w regionie. Wpisywano na bieżąco wydarzenia z życia uczelni, kompletowano dorobek kompozytorów i teoretyków muzyki. Stopniowo wprowadzano do bazy dane o stowarzyszeniach muzycznych, instytucjach i zespołach profesjonalnych i amatorskich działających na Pomorzu i Kujawach od wieku XVII po czasy najnowsze. Uzupełniano je o wyniki prac badawczych członków zespołu badawczego. W ciągu kilku lat rozrosła się do kilkuset rekordów zawierając informacje dotyczące historii życia muzycznego na Pomorzu i Kujawach. W 2002 roku ówczesny kierownik Pracowni prof. AM dr Anna Nowak, podjęła starania o pozyskanie środków na opublikowanie wyników tych prac, poprzez umieszczenie bazy w Internecie. Starania te zakończono w roku 2006 roku, umieszczając pierwszą wersję Archiwum Muzycznego Pomorza i Kujawach w sieci. Obecnie, Archiwum Muzyki zawiera około 3 tysięcy powiązanych ze sobą rekordów umieszczonych w czterech głównych bazach: osób, instytucji, wydarzeń i publikacji. Trwa opracowanie pełnego zasobu archiwum i uzupełnianie danych o nowe dane i sposoby publikacji możliwe dzięki bogatym środkom multimedialnym, jakie powstały w momencie posadowienia bazy w Internecie.
Pracownię Kultury Muzycznej i Folklorystyki podjęła także zadania sprawozdawcze wynikające z potrzeby zbierania i dokumentowania działalności naukowej pracowników uczelni. Opracowuje wykazy indywidualnych prac badawczych, publikacji, zbiera dowody krajowej i międzynarodowej aktywności naukowej i artystycznej pracowników Akademii Muzycznej. Przetwarza je na potrzeby instytucji nadrzędnych.
Prowadzi także działalność popularyzującą badania nad regionalną kulturą muzyczną. Wspólnie z regionalnymi mediami prowadzi akcje społeczne mające na celu ocalanie śladów pomorskiej i kujawskiej kultury muzycznej. Dzięki temu udało się między innymi przejąć i zachować od zniszczenia archiwalia i sztandar jednego z najstarszych i najważniejszych Towarzystw Śpiewaczych w Bydgoszczy – Chóru „Arion”. [Zobacz zbiór archiwalnych materiałów nutowych].
Ponadto Pracownia co roku organizuje otwarte wystawy, prezentujące materiały fotograficzne, wydawnictwa, instrumenty i inne i eksponaty kultury materialnej związane z konkretnymi projektami badawczymi w poszczególnych latach. Organizowane do tej pory ekspozycje prezentowały m.in. rolę orkiestr wojskowych w kulturze muzycznej Bydgoszczy, dzieje amatorskiego ruchu muzycznego, regionalny ruch śpiewaczy, historię pomorskiej radiofonii oraz odrodzoną na Pomorzu i Kujawach polską tradycję muzyki myśliwskiej.
W latach 1991-1997 Pracownia zatrudniała dwóch pracowników naukowych oraz jednego pracownika naukowowo-technicznego (do kwietnia 2011 r.), a funkcję kierownika i koordynatora pierwszych projektów badawczych pełnił dr Edmund Heza. W okresie 1997-2006 rolę tę pełniła prof. dr hab. Anna Nowak. Od 2006 roku zadania Pracowni realizowane są w oparciu o pracownika naukowego pełniącego obowiązki kierownika Pracowni. W latach 2006-2020 funkcję kierownika Pracowni sprawowała dr hab. Aleksandrę Kłaput-Wiśniewska. W 2020 roku, w wyniku poszerzenia zakresu działalności, jednostka została przemianowana na Pracownię Kultury Muzycznej i Folklorystyki, której kierownikiem jest dr Barbara Mielcarek-Krzyżanowska.
Pracownię Kultury Muzycznej i Folklorystyki jest jedyną jednostką naukową w regionie, podejmującą badania regionalnych tradycji muzycznych. O znaczeniu jej działalności świadczy zainteresowanie zarówno projektami badawczymi jak i konkretnymi efektami wyrażane przez inne instytucje naukowe regionu oraz społeczeństwo kujawsko-pomorskie.
